Đã từ lâu chiếc nón lá đã đi vào nhiều bài thơ, bài ca Việt Nam và trở thành biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam. Vẻ thanh mảnh, nhẹ nhàng của chiếc nón bài thơ, cùng với tá áo dài bay trong gió đã làm tôn lên vẻ đẹp của người con gái.
“Ai ra xứ Huế mộng mơ
Mua về chiếc nón bài thơ làm quà”
Nón lá được làm từ những nguyên liệu đơn giản và sẵn có như lá cọ, lá nón, tre… Nhưng qua bàn tay khéo léo của những nghệ nhân, chiếc nón lá đã trở thành một một biểu tượng của nhiều làng nghề truyền thống trong nhiều thế kỷ qua.
Mỗi vùng miền tại Việt Nam có mẫu chiếc nón lá riêng biệt. Những chiếc nón lá của người miền Tây có sợi chỉ đỏ rất đặc trưng so với những chiếc nón lá Thanh Hóa. Nón lá Huế mỏng và thanh lịch hơn so với những chiếc nón lá của Bình Định.
Nón lá được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau, có khi các bà các mẹ đội nó đi chợ hay người nông dân làm việc trên cánh đồng. Nón được đưa vào nghệ thuật sáng tạo làm thành nhiều công trình nghệ thuật đặc sắc.
Bởi vậy mà rất nhiều du khách đã không bỏ lở cơ hội chụp ảnh với chiếc nón lá truyền thống của người Việt, từ những khách du lịch theo kiểu “Tây ba lô” thông thường cho đến những nhân vật nổi tiếng trong giới điện ảnh, thời trang, thậm chí là nguyên thủ quốc gia…
Nhìn chiếc nón lá nhỏ gọn, mộc mạc như vậy chắc hẳn mọi người đều nghĩ nó rất dễ làm và chỉ tốn chút ít công sức nhưng sự thật lại hoàn toàn khác. Đặc biệt là nón lá du lịch – những sản phẩm thủ công, người ta làm nón hoàn toàn sử dụng công cụ chính là đôi tay của mình. Người làm phải thực hiện khoảng 15 công đoạn từ lên rừng hái lá, rồi sấy lá, mở, ủi, chọn lá, xây độn vành, chằm, cắt lá, nức vành, cắt chỉ… để có một chiếc nón lá du lịch vừa nhẹ vừa đẹp.
Nguyên liệu của chiếc nón lá là lá non của cây Bồ Quy Diệp sau khi hái trên rừng đem về phơi sương rồi nức vàng và ủi cho phẳng. Sau đó, người làm phải khâu tạo khung và vành nón. Chiếc khung nón bao gồm 12 thanh gỗ vát mảnh được ghép lại, khớp nhau ở đỉnh, phía dưới khoảng cách đều nhau. 16 vành nón như 16 vầng trăng được ve thật nhanh, thật tròn, thật nhẵn, sao cho cân đối và hài hòa nhất.
Chiếc nón lá Việt Nam là một vật dụng không thể thiếu và là người bạn thân thiết đối với con người. Tuy nó mang giá trị vật chất không cao nhưng về giá trị tinh thần thì không chiếc nón nào so sánh được.
Nguồn Việt Promotion ( sưu tầm )
